بابونه يک گياه فوق العاده است؛ تقويت کننده مغز و اعصاب و قواي جنسي است، سلامت معده را برايتان به ارمغان مي آورد و با نوشيدن آن خواب راحتي خواهيد داشت. بابونه از زمان خيلي قديم مورد استعمال قرار مي گرفت؛ جالينوس حکيم، قبل از کشف کنين، بابونه را براي تب هاي نوبه (مالاريا) توصيه مي نمود و همچنين براي معالجه دردهاي ناشي از ضربات خارجي و تروما، مؤثر مي پنداشت. بابونه از نظر طب سنتي ايران گرم و خشک است و از تقويت کننده هاي تلخ به حساب مي آيد.

خواص اثبات شده گل بابونه

گياه بابونه عضوي از خانواده Asteraceae/Compositae است. دو نوع بابونه وجود دارد که امروزه در پزشکي مورد استفاده قرار مي گيرد: بابونه آلماني و بابونه رومي. چاي و عصاره بابونه در سرتاسر جهان به فروش مي رسد. يک فنجان چاي بابونه دو کالري، دو ميلي گرم سديم دارد و هيچ کلسترولي در آن ديده نمي شود. بابونه عمدتا براي بهبود شرايط مختلفي به کار مي رود که از جمله آن ها مي توان به شرايط زير اشاره کرد:

• مبارزه با اضطراب و افسردگي
• مبارزه با آلرژي
• داراي خاصيت ضد التهابي است
• درمان اسپاسم هاي عضلاني
• درمان طبيعي PMS و ساير اختلالات قاعدگي
• درمان بي خوابي
• درمان اختلالات پوستي
• درمان زخم
• درمان طبيعي آرتريت و مسکن روماتيسم
• درمان خانگي براي هموروئيد

تاريخچه بابونه

گياه بابونه جزء گياهان بومي غرب اروپا و شمال آفريقا است، ولي اين روزها در سراسر جهان، در نواحي معتدل مختلفي رشد مي‌کند. امروزه، صادرکننده‌هاي عمده‌ي بابونه عبارت هستند از بلژيک، فرانسه، بريتانيا، ايتاليا، لهستان، و آلمان. بابونه‌ي آلماني که به صورت گسترده‌اي براي کاربردهاي پزشک در دسترس است، از لحاظ زيست‌شناختي با انواع بابونه‌ي رومي و انگليسي تفاوت دارد. فوايد موجود در همه‌ي انواع بابونهْ مشابه‌ي يکديگر است، ولي طعم انواع مختلف بابونه اندکي با هم تفاوت دارد. طبق سوابق تاريخي، خواص بابونه دست‌کم از 2000 سال پيش شناسايي شده‌اند، و براي مقاصد دارويي و آرايشي کاربرد دارند. آلماني‌ها دست‌کم از سده‌ي اول ميلادي از بابونه جهت درمان مشکلات گوارشي استفاده مي‌کردند؛ طبق شواهد تاريخي، مصريان باستان اين گياه را پرستش مي‌کردند و به خاطر خواص درمانگري اين گياه، جشنواره‌هايي را برگزار مي‌کردند. گفته مي‌شود زنان نجيب‌زاده‌ي مصري گل‌هاي بابونه را خرد مي‌کردند و به پوست‌شان مي‌ماليدند تا جواني و درخشندگي پوست‌شان را حفظ کنند و به طور طبيعي نشانه‌هاي پيري را به تعويق بيندازند.

بابونج يا بابونه شيرازي

ابن سينا در كتاب قانون آورده که بابونه گياه معروفي است و رنگ گل انواع مختلف آن، متفاوت و به رنگ‌هاي زرد، سفيد و ارغواني است و زمان جمع آوري آن در فصل بهار است. زين الدين عطار در کتاب «اختيارات بديعي» بهترين نوع آن را نوعيكـه گل‌هاي زرد دارد، معرفي مي‌کند. نام‌هاي رايجي که براي بابونه ذکر شده بابونه حقيقي، بابونج، بابونه شيرازي و بابونق است.

بابونه سه نوع دارد


وجه تمايز اين سه نوع از بابونه در گل‌هايشان است، دو نوع آن بابونه رومي و شيرازي است. ديوسکوريدوس، ابن سينا و ابن بيطار مصارف بابونه شيرازي و رومي را مشابه مي‌دانند. در علم داروسازي گونه هاي مختلف بابونه و ترکيبات موجود در اسانس آن شناسايي و در درمان مورد استفاده قرار گرفته‌اند، در حال حاضر فرآورده‌هاي مختلفي از بابونه به اشکال دمنوش بابونه، روغن بابونه، کرم بابونه، لوسيون بابونه، قطره خوراکي و پودر آن در بازار وجود دارد.

مهمترين خواص درماني بابونه

خواص گوارشي : رفع سوء هاضمه ـ ضد اسپاسم گوارشي ـ تقويت معده ـ تقويت اشتها ـ ضد نفخ و بادشکن ـ رفع اسهال عصبي ، جلوگيري از زخم معده ـ کمک درمان مسموميت هاي غذايي ـ کمک درمان زخم معده ـ درمان ورم کبد و طحال
خواص مغزي بابونه : تقويت حافظه ـ تقويت اعصاب و مغز ـ آرام بخش ـ ضد ميگرن ـ خواب آور ـ ضد اضطراب ـ ضد بيقراري ـ درمان سرگيجه ـ کمک درمان تشنج هاي عصبي و صرع
خواص قلبي و عروقي : گشاد کننده عروق ـ کاهنده فشار خون ـ رقيق کننده خون ــ درمان کم خوني
خواص پوستي : ضد التهاب پوستي که همانند کورتون ها عمل مي کند ولي عوارض آن ها را ندارد ـ رفع و درمان اگزما ـ کمک درمان جوش غرور و آکنه ـ ضد ورم و قرمزي پوست ـ برطرف کننده زخم هاي جلدي ـ ترميم سوختگي ـ تقويت کننده پوست ـ تنگ کننده منافذ پوست ـ ضد عفوني کننده پوست ـ کنترل عفونت هاي پوستي

روغن بابونه

براي تهيه روغن بابونه مقدري از گل خشک بابونه را با چهار برابر وزن آن روغن کنجد مخلوط کرده و سپس باندازه دو برابر گل بابونه بآن آب اضافه کنيد . آنرا روي چراغ گذاشته و بگذاريد بجوشد تا اينکه آب آن بکلي تبخير شود و فقط روغن باقي بماند البته بايد دقت کرد که روغن نسوزد .
 
موارد منع مصرف:
 
از مصرف بابونه و فرآورده هاي آن در اطراف چشم پرهيز بايد کرد.
بعلت موارد نادر حساسيت در استفاده بصورت موضعي با مقدار کم درمان شروع گردد.
استفاده بيش از حد از بابونه موجب تعريق زياد، ورم چشم، سقط جنين، سردرد و سنگيني سر، پيدايش زخم در دهان، کاهش شير مادران و ورم پروستات مي شود.

بخور بابونه نيز يکي از ماسک هاي مورد علاقه بانوان است. بخور بابونه همراه با برخي گياهان ديگر نظير گل ختمي، علاوه بر تسکين التهاب و از بين بردن ميکروب ها سبب تحريک گردش خون صورت شده، پوست را جوان و شاداب مي کند، همچنين منافذ پوست را باز کرده و روند دفع سموم و پاکسازي دانه هاي سر سياه و سفيد را در روي پوست تسريع مي کند.
مصرف جلدي روغن گل بابونه نيز تاثير بسزايي در ضدعفوني و برطرف کردن التهاب هاي پوستي داشته و ترميم آسيب هاي سطحي پوست را تسريع مي کند و کمپرس دم کرده گل بابونه براي سوختگي هاي سطحي مفيد شناخته شده است.